شیر خودکار یا شیر یکطرفه که امکان حرکت سیال به یک سمت را ممکن می سازد و در صورت برگشت سیال مسیر حرکت مسدود می
شود. چون زبانه موجود در داخل شیر موافق جریان آب باز می شود اما در جهت مخالف کاملا بسته می شود و مانع جریان معکوس مایع
می شود. از مهمترین جزء اتصالات اصلی لوله کشی می باشد.
این شیرها در تجهیزات مختلف صنعتی مانند پمپ ها، جک های هیدرولیک، تجهیزات نیروگاهی و صنایع شیمیایی کاربرد دارد.
شیر خودکار غالبا در بخش آب گرمکن و کنتور آب مورد استفاده قرار می گیرد.
شیر خودکار پیمان مخصوص آبرسانی نفت ، گاز ، هوا و روغن و از سایزها 1/2 تا اینچ و تحمل فشاری کاری تا 16 بار تولید می شود. همچنین شیر خودکار پیمان به صورت دریچه ای می باشد.
عملکرد شیر خودکار پیمان به صورتی است که سیستم جریان شیر یکطرفه بین پمپ و کنتور قرار دارد زمانی که پمپ شروع به کار می کند
سیال با فشار به جریان در می آید و در زمانی که پمپ خاموش می شود اگر شیر یکطرفه نباشد تمام سیال به پمپ باز می گردد و به پمپ
آسیب می زند با وجود شیر یکطرفه در سیستم سیال به پمپ باز نمی گردد .
جنس دریچه داخل شیر بسته به نوع کاربرد شیر و سیال متفاوت است.
شیر خودکار فنری پیمان نیز بعلت فنری بودن از ضربات سیال در مقابل برگشت سیال جلوگیری می کند و کنترل جریان بهترین نیز دارد.